ویتامین ها بسیاری از فرآیندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار می دهند و در سنتز آنزیم ها، اسیدهای نوکلیئک و پروتئین ها به عنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت می کنند. به منظور بررسی اثر محلول پاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی در سال 1394 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل محلول پاشی با تیامین در سه سطح شاهد (آب مقطر)، 50 و 100 میکرو مول) و مراحل محلول پاشی در چهار سطح ساقه دهی، گل دهی، دانه بندی و هر سه مرحله بودند. نتایج نشان داد که اثر تیامین بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی دار شد. غلظت 50 میکرومول تیامین بیشترین اثر افزایشی را بر تعداد ساقه های فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و شاخص برداشت اسانس را داشت و غلظت 100 میکرومول بیشترین اثر افزایشی را بر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس نسبت به شاهد داشت. اثر مراحل محلول پاشی بر تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزار دانه معنی دار شد و بیشترین مقدار آنها با محلول پاشی تیامین در هر سه مرحله (ساقه دهی، گلدهی، دانه بندی) به دست آمد. اثرات متقابل تیمارهای مورد ارزیابی بر هیچ کدام از صفات معنی دار نشد. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که محلول پاشی رازیانه با غلظت های 50 و 100 میکرومول در لیتر در مراحل ساقه دهی، گلدهی، دانه بندی می تواند باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد اسانس گردد.
