یوسف نصیری

اهداف: بررسی اثر ماشک گلخوشهای (. )Vicia villosa Rothبر کنترل علفهای هرز، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گشنیز (. )Coriandrum sativum Lدر کشت مخلوط از اهداف مهم این پژوهش بودند. مواد و روشها: آزمایش بهصورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال 1991در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشگینشهر اجرا شد. اثر علفهای هرز بهعنوان عامل اصلی در دو سطح کنترل علفهای هرز و عدم کنترل علفهای هرز و الگوهای مختلف کاشت در 1سطح کشت خالص گشنیز، کشت خالص ماشک گلخوشهای، کشت مخلوط گشنیز و ماشک گلخوشهای ( )1:1با فاصلههای مختلف بوتهها روی ردیفهای ماشک گلخوشهای شامل: )D( 12/5 ،)C( 11 ،)B( 1/5 ،)A( 5و )E( 15سانتیمتر بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. یافتهها: بیشترین تعداد ساقههای فرعی و درصد اسانس ( 1/29درصد) در مخلوط ،Eتعداد چتر دربوته در همه تیمارهای مخلوط، تعداد دانه در چتر در تیمارهای Cو Dبهدست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیکی ( 9119کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه ( 699/2کیلوگرم در هکتار) در کشتهای خالص با کنترل علفهرز و بیشترین عملکرد اسانس در کشت خالص ( 1/95کیلوگرم در هکتار) و کشت مخلوط گشنیز و ماشک گل خوشهای با فاصله کشت 15سانتیمتر ( 1/96کیلوگرم در هکتار) در شرایط کنترل علفهای هرز بهدست آمد. کمترین زیست توده علفهای هرز ( 151/5گرم در مترمربع) در کشت مخلوط با فاصله کاشت 5سانتیمتری ماشک گلخوشهای بدون تفاوت معنیدار با فاصلههای کاشت 1/5و 11سانتیمتری ماشک گلخوشهای ثبت شد. نسبت برابری زمین ( )LERبر اساس عملکرد بیولوژیکی در همه تیمارهای مخلوط بزرگتر از یک بود و بیانگر برتری کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر یک از دو گیاه در تیمارهای مورد بررسی بود. نتیجهگیری: بهطور کلی، برای دستیابی به عملکرد بیشتر اسانس گشنیز در کشت مخلوط با ماشک گلخوشهای، فاصله ردیفهای کاشت 15سانتیمتر ماشک در شرایط کنترل علف هرز و فاصله کاشت 5سانتیمتر ماشک بدون کنترل علف هرز مناسب میباشند. برای کنترل بیشتر بر علفهای هرز، فواصل کاشت 1/5 ،5و 11سانتیمتری ماشک گلخوشهای در کشت مخلوط با گشنیز مؤثر خواهند بود