یوسف نصیری

مصرف کودهای آلی در سامانههای کشاورزی پایدار نقش مهمی در بهبود ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و کاهش اثرات منفی زیستمحیطی دارد. بهمنظور بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و اسید هیومیک بر بعضی ویژگیهای ریختشناسی، عملکرد و اسانس ریحان، آزمایشی در سال 1393بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان اشنویه استان آذربایجان غربی اجـرا شـد. تیمارهـای آزمایشی شامل عامل اول ) 20تن در هکتارکود گاوی، 7/5و 15تن در هکتار ورمیکمپوست و شاهد( و عامل دوم کاربرد اسید هیومیـک در سـطوح مصرف خاکی، محلولپاشی و عدم مصرف بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کودهای آلی باعث افزایش معنیدار صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقههای فرعی در بوته، طول ساقههای فرعی در بوته، تعداد سرشاخههای گلدار در بوته و تعداد برگ در بوته شد. بیشترین تعداد سـاقههـای فرعـی ) 13/1عـدد( بـا محلولپاشی و مصرف خاکی اسید هیومیک و بیشترین تعداد سرشاخههای گلدار ) 22/9عدد( با محلولپاشی اسید هیومیک بـهدسـت آمدنـد. شـاخص سبزینگی برگ در تمامی تیمارهای مصرف کود آلی نسبت به شاهد افزایش معنیداری نشان داد. بهطور متوسط بیشترین عملکرد ماده خشک )538/6 گرم در مترمربع( با کاربرد یا عدم کاربرد اسید هیومیک تحت تأثیر 15تن در هکتار ورمیکمپوست بهدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس ریحان )2/94 گرم در مترمربع( با کاربرد 15تن در هکتار ورمیکمپوست بهدست آمد. کاربرد اسید هیومیک بهصورت محلولپاشی و خاکمصـرف بـهطـور میـانگین بیشترین عملکرد اسانس ) 2/72گرم در مترمربع( و تیمار محلولپاشی اسید هیومیک بیشترین درصد اسانس ) 0/59درصد( را به خود اختصاص دادنـد. بهطور کلی، کاربرد تلفیقی 15تن در هکتار ورمیکمپوست و محلولپاشی یا مصرف خاکی اسید هیومیک منجر به تولید حداکثر مـاده خشـک ریحـان گردید و کاربرد هر دو نوع کود آلی و اسید هیومیک بیشترین عملکرد اسانس را تولید کردند.