یوسف نصیری

نعناع فلفلی (L. Menta piperita) گیاهی دارویی از تیره نعناعیان است که مواد موثره این گیاه در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی کاربرد ریزمغذی های نانو و رایج بر عملکرد کمی و کیفی نعناع فلفلی تحت تأثیر کودهای آلی و شیمیایی در مزرعه ای در شهرستان باروق در سال 1400 انجام شد. آزمایش به-صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. فاکتور اول در سه سطح کاربرد کود شیمیایی، ورمی-کمپوست و 50 درصد ورمی کمپوست + 50 درصد کود شیمیایی و فاکتور دوم شامل محلول پاشی ریزمغذی ها (آهن، روی، منگنز) در دو شکل رایج و نانو در 5 سطح: 1- عدم مصرف، 2- رایج با غلظت یک در هزار، 3- رایج با غلظت دو در هزار، 4- نانو با غلظت یک درهزار و 5- نانو با غلظت دو درهزار بود. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک در هر دو چین با کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و ورمی کمپوست و محلول پاشی ریزمغذی های نانو با غلظت یک درهزار به دست آمد. بیشترین درصد اسانس در برداشت اول (25/2 درصد) در تیمار محلول پاشی ریزمغذی های نانو با غلظت دو درهزار و در برداشت دوم (41/1 درصد) در تیمار محلول پاشی ریزمغذی های رایج با غلظت دو درهزار به دست آمد. بیشترین عملکرد اسانس در برداشت اول (9/7 گرم در مترمربع) مربوط به کاربرد کودهای شیمیایی با محلول پاشی ریزمغذی های نانو با غلظت دو درهزار بود. در برداشت دوم بیشترین عملکرد اسانس به طور جداگانه از کاربرد توأم کود شیمیایی و آلی و کاربرد ریزمغذی-های نانو با غلظت یک درهزار به دست آمد. کاربرد ریزمغذی های رایج با غلظت دو درهزار و نانو با غلظت یک و دو درهزار باعث افزایش معنی دار محتوای کلروفیل آ، کلروفیل ب و کل شد. بیشترین محتوای کلروفیل ها نیز با کاربرد 100 درصد کودهای شیمیایی به دست آمد. بیشترین محتوای کربوهیدرات کل از کاربرد تلفیقی کود شیمیایی و ورمی کمپوست با ریزمغذی های نانو دو درهزار به دست آمد. حداکثر فنول کل در تیمار ورمی کمپوست با ریزمغذی های نانو و رایج با غلظت دو درهزار به دست آمد و بیشترین فلاونوئید با کاربرد کود شیمیایی + ورمی کمپوست + ریزمغذی های نانو با غلظت یک درهزار حاصل شد. حداکثر ظرفیت آنتی اکسیدانی با روش Frap با کاربرد ورمی کمپوست و ریزمغذی نانو دو درهزار و با روش Dpph با کاربرد کود-شیمیایی +