یوسف نصیری

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گشنیز در کشت مخلوط با شنبلیله و کنترل علف های هرز آزمایشی در قالب اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشگین شهر اجرا شد. عامل اصلی کنترل و عدم کنترل علف های هرز و عامل فرعی کشت مخلوط در هفت سطح کشت خالص گشنیز، کشت خالص شنبلیله، کشت مخلوط 1:1 گشنیز و شنبلیله با فواصل بذور روی ردیف شنبلیله شامل 5/7، 10، 5/12، 15 و 5/17 سانتی متر بودند. نتایج نشان داد که صفات مورد بررسی در گشنیز با کنترل علف های هرز نسبت به عدم کنترل مقادیر بیشتری را نشان دادند. اثر کشت مخلوط بر تمامی صفات گشنیز معنی دار شد و اثر متقابل علف هرز و کشت مخلوط بر تعداد چتر در بوته و عملکرد دانه معنی دار شد. براساس نتایج مقایسه میانگین ها ، وزن خشک چتر در بوته و تعداد دانه در چتر در همه تیمارهای مخلوط بیشترین مقدار را داشتند. بیشترین تعداد چتر در بوته گشنیز (1/11 چتر) در مخلوط 10 سانتی متر فاصله بذور شنبلیله با کنترل علف هرز و بیشترین عملکرد دانه (7/660 کیلوگرم در هکتار) در کشت های خالص با کنترل علف هرز به دست آمد. نسبت برابری زمین کل (LER) بر اساس عملکرد دانه در همه تیمارهای مخلوط بزرگتر از یک بود که بیانگر برتری کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هر یک از دو گیاه در تیمارهای مورد بررسی بود. LER در فاصله های کشت 5/7 و 10 سانتی متری شنبلیله در شرایط کنترل و عدم کنترل علف هرز در مقایسه با سایر تیمارهای مخلوط بیشتر بود. در مجموع نتایج نشان داد که حضور علف های هرز در مزرعه گشنیز باعث کاهش عملکرد می شود. در شرایط کشت مخلوط گشنیز با شنبلیله علاوه بر اینکه مشکل علف های هرز کاهش می یابد عملکرد محصول بر مبنای نسبت برابری زمین نیز افزایش می یابد.