زهرا فتحی

افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی در باکتری‌های بیماری‌زا، از جمله استرپتوکوکوس پنومونیه و پروتئوس میرابیلیس، موجب شده است که محققان به دنبال جایگزین‌های طبیعی مؤثر باشند. اسانس‌های گیاهی، از جمله اسانس گل محمدی، به دلیل دارا بودن ترکیبات فنلی چون نرال، ژرانیول و سیترال، دارای خواص ضدباکتریایی قابل توجهی هستند. هدف از این مطالعه، ارزیابی اثر ضدمیکروبی اسانس گل محمدی و تعیین غلظت بهینه آن علیه استرپتوکوکوس پنومونیه و پروتئوس میرابیلیس در شرایط آزمایشگاهی بود. در این مطالعه اسانس گل محمدی به روش تقطیر با بخار آب استخراج شد. برای بررسی اثر ضد باکتریایی، از روش پخش دیسک ، حداقل غلظت مهاری و کشندگی مطابق با دستورالعمل‌های CLSI استفاده شد. آزمایش‌ها در دما و شرایط استاندارد بر روی سویه‌های استاندارد استرپتوکوکوس پنومونیه و پروتئوس میرابیلیس انجام گرفت. نتایج نشان داد که اسانس گل محمدی دارای اثر ضد باکتریایی معنی‌داری علیه هر دو باکتری مورد مطالعه است. میانگین قطر هاله عدم رشد برای استرپتوکوکوس پنومونیه بیشتر از پروتئوس میرابیلیس بود، که نشان‌دهنده حساسیت بالاتر این باکتری نسبت به اسانس گل محمدی است. مقدار حداقل غلظت مهاری اسانس برای استرپتوکوکوس پنومونیه برابر با 1.25 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و برای پروتئوس میرابیلیس برابر با 2.5 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر تعیین شد. ترکیبات اصلی شناسایی‌شده شامل روزیترول و فلونوئیدها بودند که دارای خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی شناخته شده‌اند. اسانس گل محمدی تأثیر قابل‌توجهی در مهار رشد باکتری‌های استرپتوکوکوس پنومونیه و پروتئوس میرابیلیس دارد و می‌تواند به عنوان یک عامل ضدمیکروبی طبیعی و جایگزین مکمل برای آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان عفونت‌های مقاوم به دارو مورد توجه قرار گیرد.