زهره هاشمی

پژوهش حاضر باهدف اثربخشی بازی های فکری بر سرعت پردازش اطلاعات، کارکردهای اجرایی مغز و توانایی حل مسئله کودکان دارای مشکلات ویژه یادگیری انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان 8 تا 11 ساله دارای اختلال یادگیری ریاضی، دیکته و خواندن که در 6 ماهه دوم سال 1401 در مراکز آموزشی و توان بخشی مشکلات ویژه یادگیری شهرستان قزوین تحت آموزش بوده اند، است که از بین آنها، 45 دانش آموز دارای اختلال یادگیری ریاضی، دیکته و خواندن به عنوان آزمودنی های پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و در مداخله بازی درمانی شرکت کردند. برنامه مداخله بازی درمانی شامل 12 جلسه 50 دقیقه ای بود که بازی های هر جلسه به گونه ای انتخاب شدند که علاوه بر اینکه در جهت تحقق اهداف اصلی و فرعی پژوهش باشند، با ویژگی های رشدی و سن کودکان نیز هماهنگ باشد. ابزار پژوهش شامل، آزمون برج لندن، آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و آزمون استروپ ساده (کلاسیک) بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی برای محاسبه میانگین و انحراف معیار، از آمار استنباطی جهت تحلیل کواریانس چند متغیری، تک متغیری و آزمون تی همبسته با کمک نرم افزار spss27 استفاده شد. نتایج نشان داد که تأثیر بازی های فکری بر سرعت پردازش، کارکردهای اجرایی مغز و توانایی حل مسئله کودکان دارای مشکلات ویژه یادگیری در بین سه گروه اختلالات (خواندن، دیکته و ریاضی) تفاوت معناداری نداشت (05/0p>)، ولی بازی های فکری بر کارکردهای اجرایی گروه کودکان دارای اختلال ریاضی تأثیر معناداری داشت و کارکردهای اجرایی آنان در پس آزمون نسبت به پیش آزمون بهبود یافت (05/0p<). اما تأثیر بازی های فکری بر کارکردهای اجرایی گروه اختلالات دیکته و گروه اختلالات خواندن معنادار نبود (05/0p>). در سرعت پردازش، زمان واکنش کودکان در هر سه گروه و تعداد پاسخ های صحیح در گروه اختلال نوشتن و تعداد پاسخ غلط در گروه اختلال خواندن در پس آزمون نسبت به پیش آزمون به صورت معناداری بهبود یافت (05/0p<). بعلاوه، بازی های فکری بر توانایی حل مسئله کودکان دارای اختلال ریاضی و دیکته تأثیر معناداری داشت و توانایی حل مسئله آنان در پس آزمون نسبت به پیش آزمون بهبود یافت (05/0p<). ولی تأثیر بازی های فکری بر توانایی حل مسئله گروه اختلالات خواندن معنادار نب