سید مرتضی زاهدی

تنش شوری یکی از مهم ترین تنش های محیطی است که به طور قابل توجهی باعث کاهش رشد و عملکرد بیشتر گونه های گیاهی می شود و از مهم ترین عوامل تهدید کننده تولید محصول در بسیاری از نقاط جهان در نظر گرفته می شود. براسینواستروئیدها اولین هورمون های استروئیدی کشف شده در گیاهان هستند که دارای فعالیت محرک رشد می باشند. همچنین براسینواستروئیدها در کاهش اثر نامطلوب تنش های محیطی مؤثرند. 24- اپی براسینولید به عنوان ماده کاهش دهنده اثر تنش های مختلف زیستی و غیر زیستی شناخته شده است. بنابراین، پژوهش حاضر با توجه به تأثیر براسینواستروئیدها بر القای تحمل به شوری در غلظت های مختلف بر خصوصیات کمی و کیفی میوه توت‎فرنگی تحت تنش شوری طراحی و اجرا شد. در این تحقیق تأثیر کاربرد 24- اپی براسینولید به عنوان یک براسینواستروئید فعال با غلظت های ( 0، 2 و 4 میکرومول در لیتر)، بر روی عملکرد میوه، تعداد میوه، تعداد گل و برگ، سطح برگ، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ، اندازه میوه، نکروز شدن برگ، مواد جامد محلول، سفتی بافت میوه، پرولین، کلروفیل، نشت الکترولیت ها، فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز و کاتالاز تحت تنش شوری با غلظت های مختلف (S1=0, S2=15, S3=30, S4=45 mM) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در هر تکرار 4 گلدان توت‎فرنگی رقم کاماروزا در شرایط غیر گلخانه ای دانشگاه مراغه انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شوری 45 میلی مولار سبب افزایش برگ های نکروزه، نشت یونی و پرولین در گیاهان تحت تنش شد به عبارتی گویای این مطلب است که گیاهان برای مقاومت در برابر تنش، میزان پرولین خود را که بخشی از سیستم آنتی اکسیدانی است افزایش می دهند. استفاده از 24- اپی براسینولید در غلظت 4 میکرومول در لیتر بیشترین تاثیر را بر عملکرد، سطح برگ، تعداد گل و میوه و برگ، سطوح کلروفیل، وزن تر و خشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ، سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول، اندازه میوه و همچنین کاهش نشت یونی داشته است. افزاش فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در گیاهانی که به طور توأم با 24- اپی براسینولید و تنش شوری تیمار شده بودند، نسبت به گیاهانی که فقط در معرض تنش شوری بودند، نشان دهنده فعال شدن سیستم آنتی اکسیداتیو و حفاظتی گیاه به وسیله 24- اپی براسینولید و کاهش خسارت