سید مرتضی زاهدی

کدو با نام علمی . Cucurbita spدر مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری جهان گسترش یافته است. یکی از مراحل بهنژادی گیاهان، ارزیابی و شناسایی ژنوتیپهای مقاوم و حساس به انواع تنشهای زیستی و غیر زیستی میباشدکه یکی از روشهای موثر برای رسیدن به این هدف استفاده از مواد کاهنده پتانسیل اسمزی در شرایط درون شیشهای است. بر همین اساس پژوهشی به منظور بهینهسازی درون شیشهای و غربالگری تودههای بومی کدوی ایرانی متحمل به تنش کم آبی انجام گردید. به منظور القای تنش خشکی از مانیتول و پلی اتیلن گلایکول ( )PEGاستفاده شد. بدین جهت به محیط ،MSمانیتول در سه سطح با غلظت های 0/2 ،0/1و 0/4مولار و PEGنیز در سه سطح 7/2 ،5/4و 9/2درصد اضافه گردید و تیمار شاهد نیز همان محیط کشت MSکامل بدون تیمارهای مذکور بود. تغییرات صفاتی همچون تعداد برگ، طول کلئوپتیل، وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه که در پاسخ به تنش تغییراتی در آنها روی میدهد، مورد اندازهگیری قرار گرفت تا بهترین صفت برای ارزیابی و غربالگری درون شیشهای کدو انتخاب شود. براساس نتایج مشاهده شده در این پژوهش اثرات متقابل بین تیمارها و ژنوتیپ تمامی صفات مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال 5درصد اختلاف معنی داری با شاهد داشتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که استفاده از تکنیک کشت درون شیشهای برای غربالگری ژنوتیپهای مقاوم و حساس به تنش خشکی میتواند سریع و موثر باشد