عبدالله جوانمرد

مقدمه و هدف: با توجه به افزایش تقاضای استفاده از گیاهان دارویی و لزوم کشت و پرورش این گیاهان بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، پژوهشی با هدف ارزیابی محلول پاشی عناصر غذایی بر عملکرد ماده خشک، کمیت و کیفیت اسانس مریم گلی در سطوح مختلف آبیاری اجرا گردید. مواد و روش ها: آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1400 اجرا شد. فاکتور اصلی، سطوح مختلف آبیاری در سه سطح، آبیاری پس از 20 درصد حداکثر تخلیه مجاز رطوبتی به عنوان شاهد، آبیاری پس از 40 درصد حداکثر تخلیه مجاز رطوبتی به عنوان تنش خفیف و آبیاری پس از 60 درصد حداکثر تخلیه مجاز رطوبتی به عنوان تنش شدید و فاکتور فرعی منابع مختلف کودی شامل عدم محلول پاشی، کاربرد کودهای ماکرومیکس گلد، اکوکوئل میکرومیکس و ویتالیم فورت به صورت محلول پاشی بودند. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین (255/4گرم بر متر مربع) و کمترین (109گرم بر متر مربع) وزن خشک کل در شرایط نرمال آبیاری با کاربرد کود ماکرومیکس گلد و تنش شدید بدون مصرف کود حاصل شد. با افزایش تنش خشکی از میزان وزن خشک کل کاسته شد. به طوری که میزان این صفت در تنش های خفیف و شدید به ترتیب 10/1 و 27/8درصد نسبت به شرایط نرمال کاهش یافت. همچنین، میزان صفت ذکر شده با کاربرد کودهای ماکرومیکس گلد، ویتالیم فورت و اکوکوئل مکس به ترتیب 25/1، 24/7و 16/4درصد نسبت به عدم مصرف کود افزایش یافت. علاوه بر این، بیشترین درصد اسانس (1/47) و عملکرد اسانس (3/19 گرم بر متر مربع) مریم گلی در تنش خفیف با کاربرد کود ماکرومیکس گلد بدست آمد. بر اساس آنالیز ترکیبات اسانس، بیشترین میزان سیس توجن (40/50درصد)، کامفور (17/08درصد) و سینئول (9/98 درصد) در تنش خفیف با کاربرد کود ماکرومیکس گلد بدست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، می توان محلول پاشی کود ماکرومیکس گلد را به عنوان یک راهکار موثر جهت افزایش کمیت و کیفیت اسانس مریم گلی در تنش خشکی پیشنهاد نمود.