محمدرضا مرشدلو

کم آبی در مناطق خشک و نیمه خشک رشد، عملکرد و تولید ترکیبات موثره مرزنجوش را تحت تاثیر قرار می دهد. به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه مرزنجوش، آزمایشی گلخانه ای به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل بدون تنش (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (75 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (55درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (35درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، وزن خشک، نسبت وزن برگ و گل آذین به ساقه، شاخص کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ تحت تنش کم آبی کاهش یافتند. بیشترین درصد اسانس (1.15) و کمترین آسیب به صفات رشدی در تنش ملایم مشاهده گردید. همچنین تنش ملایم به طور معنی داری پارامترهای فلورسانس کلروفیلی را در مقایسه با تنش متوسط و شدید کاهش داد. آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد sabinene، (Z)-β-ocimene، (E)-β-ocimene، (E)-caryophyllene و germacren D جزو ترکیبات غالب اسانس بودند. بیشتریم میزان γ-Terpinene و (E)-caryophyllene در تنش ملایم مشاهده گردید که نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 344.1 و 14.28 درصد افزایش یافت. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد تنش ملایم می تواند در بهبود کمی و کیفی مرزنجوش موثر باشد.