مشخصات پژوهش

عنوان	راهکارهای احیای دریاچه ارومیه: نقش سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در بخش کشاورزی
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	رفتار، آب، سازمان مردم نهاد، احیا، دریاچه ارومیه.
چکیده	برخی نظریات در احیای ‏زیست بوم‎‏های طبیعی بر انتقال منابع آبی از مناطق دیگر تأکید دارند؛ در حالیکه این راهکار موجب انتقال بحران به آن مناطق خواهد شد. در این راستا، بهینه‏سازی مصرف آب به ویژه در بخش کشاورزی که سهم عمده‏ای از مصرف آب را به خود اختصاص می‏دهد، می‏تواند راهکار مناسبی در صرفه‏جویی آب و باز توزیع مازاد آن به زیست بوم‎ها باشد. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می‏شود که مصرف بی‎رویه آب در بخش کشاورزی ایران بحران آبِ در دسترس را بوجود آورده است و دسترسی‏ دریاچه ارومیه را به منابع آبی کم نموده و تخریب آن را بدنبال داشته است. در این راستا، دولت و نهادهای وابسته به آن در اجرای سیاست‏های متمرکز مدیریت آب با شکست مواجه شده‏اند. اگرچه در دوره‏ای از تاریخچه توسعه کشورهای جهان و از جمله ایران بر رهیافت‏های مشارکتی در مدیریت منابع کشاورزی و در قالب سازمان کشاورزان تأکید شده است؛ ولی متشکل کردن کشاورزان در گروه‏های محلّی و سازمان‏های تولید به سختی انجام شده است و کارایی لازم را در دستیابی به اهداف توسعه نداشته است. لذا، تحقیق حاضر ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار صرفه‏جویی کشاورزان در مصرف منابع آب، به بررسی نقش سازمان‏های مردم نهاد محیط‏زیستی در بهینه‏سازی رفتار آنها در راستای احیای زیست بوم دریاچه ارومیه پرداخته است. چارچوب نظری تحقیق از نظریه رفتار هدفمندِ (Thoery of Goal-directed Behavior) پروجینی و کانر تدوین یافت. جامعه مورد مطالعه کلیه کشاورزان حوضه آبریز جنوبی دریاچه ارومیه در شهرستان میاندوآب بودند (23750N=) که با جدول کرجسی مورگان، حجم نمونه 368 نفر انتخاب شد و طبق نمونه‏گیری تصادفی طبقه‏ای با انتساب متناسب نسبت به نمونه‏گیری آنها اقدام شد و با پرسشنامه پیمایش شدند. روایی صوری پرسشنامه توسط عده‏ای از اعضای هیئت علمی در رشته ترویج و آموزش کشاورزی تأیید شد و پیشنهادهای اصلاحی آنها اعمال گردید. برای تأیید سازگاری و انسجام گویه‏های شاخص‏های تحقیق از تحلیل عاملی تأییدی در فضای نرم‏افزار AMOS (نسخه 20) استفاده شد و آلفای کرونباخ در دامنه 97/0-83/0α= گزارش گردید. آمار توصیفی و استنباطی تحقیق با نرم‏افزار SPSS (نسخه 15) تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان می‏دهد که کنترل رفتاری مصرف آب و عملکرد سازمان‏های مردم نهاد محیط‎زیستی به طور مستقیم بر رفتار صرفه‏جویی آب تأثیر می‏گذا
پژوهشگران	بیژنابدی (نفر اول)، محمدجلالی (نفر دوم)، سید بهمنموسوی (نفر سوم)