| عنوان
|
کاربرد توابع تئوری کاتاستروف در مکان یابی بهینۀ توسعۀ فضایی شهرها براساس متغیرها و مخاطرات طبیعی (مورد: کلان شهر تبریز)
|
| عنوان مجله
|
جغرافیا و توسعه
|
| نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
| کلیدواژه‌ها
|
مکانیابی، توسعۀ فضایی-کالبدی شهر،جغرافیای طبیعی،تئوری کاتاستروف،تبریز
|
| چکیده
|
این تحقیق با هدف کاربست توابع تئوری کاتاستروف در مکان یابی توسعۀ فضایی-کالبدی شهرها در بستر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام گرفت. تقریباً همۀ مدل های تصمیم گیری چندمعیاره بر وزن دهی کارشناسی استوار بوده و تحت الشعاع سلیقه و قضاوت تصمیم گیران قرار می گیرند. در روش ارزیابی مبتنی بر تئوری کاتاستروف، اهمیت هر یک از معیارها با استفاده از مکانیسم درونی سیستم محاسبه شده و در نتیجه ذهن گرایی ناشی از قضاوت تصمیم گیران تا حد زیادی کاهش می یابد. این روش شناسی در مکان یابی توسعۀ فضایی کلان شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفت. در طی دهه های اخیر، توسعۀ فضایی گسترده ای در سطح شهر تبریز صورت گرفته است. توسعۀ شهر در اغلب موارد به دلیل فقدان فضاهای مطلوب شهرسازی در پهنه های نامناسب و حتی مخاطره آمیز، ازجمله حریم گسل تبریز، اتفاق افتاده است. نتایج مدل مذکور انطباق بالایی با واقعیت های میدانی نشان داد. مطابق با نتایج، هیچ منطقه ای از پیرامون شهر تبریز مناسب توسعه و عمران شهری نیست و محیط طبیعی، تنگناها و تهدیدات زیادی را به توسعۀ فضایی-کالبدی شهر تحمیل می کند. این محدودیت ها و مخاطرات ناشی از توپوگرافی نامساعد و خشن در شمال و جنوب شهر، عبور گسل فعال و بزرگ تبریز از نیمۀ شمالی شهر، لیتولوژی سست و ناپایداری های دامنه ای در شمال منطقۀ مطالعاتی، وجود اراضی کشاورزی مرغوب و حاصلخیز در جنوب غربی شهر و درنهایت، پراکندگی شوره زارها و بالابودن سطح آب های زیرزمینی در غرب منطقۀ مطالعاتی است. لاجرم توسعۀ فضایی-کالبدی شهر می تواند به شکل تخریب و نوسازی بافت های فرسودۀ شهری (توسعۀ درون زا) و ایجاد شهرک هایی در جنوب شهر مادر صورت گیرد.
|
| پژوهشگران
|
منصورخیری زاده (نفر اول)، مرضیهاسمعیل پور (نفر دوم)
|