عنوان اثر کاربرد برگی عنصر روی بر عملکرد کمی و کیفی گندم دیم در شهرستان هشترود عنوان مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی نوع پژوهش مقاله چاپ شده کلیدواژه‌ها اسید فیتیک، پروتئین، روی، سوء تغذیه، نسبت مولی اسید فیتیک به روی. چکیده پایین بودن میزان ریزمغذیها در غلات و کاهش تنـوع غـذایی منجر به بروز سـوء تغـذیه در جامعه میگردد و این امر یکی از مشکلات کنونی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران میباشد. با عنایت به نقش ویژهی گندم در تغذیه قاطبهی مردم در این قبیل کشورها، محققین تلاش میکنند با افزایش غلظت ریزمغذیها از جمله روی، میزان اسید آسکوربیک و پروتئین دانه افزایش و میزان اسید فیتیک و نسبت مولی اسید فیتیک به روی در دانه گندم را کاهش و نسبت به کاهش سوء تغذیه کمک نمایند. با توجه به نقش فیزیولوژیک روی در متابولیسم کربوهیدراتها و پروتئینها، در این پژوهش تاثیر کاربرد برگی روی بر عملکرد دانه و برخی از شاخصهای کیفی گندم مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش شش رقم گندم نان در آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 95-1394 در روستای طاستغار از توابع شهرستان هشترود اجرا گردید. آماده سازی زمین طبق روال سنتی حاکم بر زراعت منطقه انجام گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای اصلی و فرعی به ترتیب شامل ارقام گندم در شش سطح (باران، تکآب، سرداری، اوحدی، هما و آذر2 (و مصرف برگی سولفات روی با غلظت دو در هزار در چهار سطح (شاهد، در مرحله ساقه رفتن و مراحل ساقه رفتن به همراه ظهور سنبله) بودند. عملیات محلولپاشی سولفات روی در ساعات پایانی روز با استفاده از سمپاش پشتی تلمبه ای به میزان 100 میلیلیتر از محلول یاد شده به ازای هر متر مربع انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد که محلولپاشی روی منجر به افزایش عملکرد دانه در مقایسه با شاهد در تمامی ارقام مورد مطالعه شد. همچنین، محلولپاشی این عنصر میزان روی، پروتئین و اسید آسکوربیک دانه را در مقایسه با شاهد افزایش داد. در مقابل، در اثر محلولپاشی روی، میزان اسید فیتیک و نسبت مولی اسید فیتیک به روی در مقایسه با شاهد کاهش یافتند. محلولپاشی برگی روی سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی دانه گندم شد و کاربرد این عنصر در مراحل ساقهرفتن بههمراه ظهور سنبله تاثیرگذاری بیشتری داشت. لذا، با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر کشاورزی ایران و مشکلات ناشی از سوء تغذیه جامعه، کاربرد برگی سولفات روی راهکار مناسبی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی گندم به همراه بهبود بهداشت عمومی جامعه میباشد. پژوهشگران اسماعیلکریمی اصل (نفر اول)، بهراممیرشکاری (نفر دوم)، عزت الهاسفندیاری (نفر سوم)، فرهادفرح وش (نفر چهارم)، ابراهیمخلیلوند بهروزیار (نفر پنجم)