مشخصات پژوهش

عنوان	غنی سازی گندم با ویتامینهای ب2 و ب6
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	امنیت غذایی، سوء تغذیه، ویتامین
چکیده	به منظور مطالعه اثر کاربرد خارجی ویتامین های ب2 و ب6 بر عملکرد کمی و کیفی رقم کوهدشت گندم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه به اجرا درآمد. در این مطالعه ویتامین های مذکور به شکل پیش تیمار بذر و یا اسپری برگی در مراحل ساقه رفتن و غلاف رفتن مورد استفاده قرار گرفت. سپس متغیرهای مرتبط با عملکرد و اجزای آن به عنوان شاخص های ارزیابی جنبه کمی تولید و میزان پروتئین دانه به همراه میزان عناصر آهن، روی، مس و منگنز دانه به عنوان شاخص های ارزیابی بعد کیفی تولید مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که کاربرد خارجی ویتامین های ب2 و ب6 سبب افزایش میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در مقایسه با شاهد شد. از دلایل افزایش این شاخص ها می توان به بهبود متغیرهای تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در اثر کاربرد این ویتامین ها اشاره نمود. همچنین، میزان پروتئین و میزان عناصر آهن، روی، مس و منگنز دانه در اثر کاربرد ویتامین های مذکور افزایش یافت. به طوری که، میزان روی، آهن، منگنز و مس به ترتیب بین 08/143 تا 86/306 درصد، 06/143 تا 8/306 درصد، 09/158 تا 62/414 درصد و 26/160 تا 3/418 درصد در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد. براساس نتایج حاصل، در بخش کمی تولید می توان تیمارهای پیش تیمار با ب2 و اسپری با ب2 در مرحله غلاف رفتن (H)، پیش تیمار با ب2 و اسپری با ب6 در مرحله غلاف رفتن (J) و پیش تیمار با ب2 و اسپری با ب2 و ب6 در مرحله غلاف رفتن (L) را برای رسیدن به حداکثر عملکرد معرفی نمود. اما با توجه به اینکه هدف از این پژوهش بهبود جنبه های کیفی تولید به همراه افزایش عملکرد بود. پیش تیمار بذور با ویتامین ب2 و اسپری ویتامین ب6 در مرحله غلاف رفتن (J) می تواند به عنوان بهترین تیمار با حداکثر عملکرد و کیفیت مطلوب انتخاب و معرفی گردد. طبق نتایج این پژوهش، کاربرد خارجی ویتامین های ب2 و ب6 در قالب تیمار فوق می تواند ضمن افزایش عملکرد دانه در واحد سطح، به دلیل بالا بردن میزان عناصر آهن، روی، مس و منگنز در دانه، شرایط جذب بهتری را برای این عناصر در بدن انسان فراهم نماید. برآیند این عوامل می تواند به کاهش سوء تغذیه ناشی از روی و آهن در جامعه و کمبود دریافت پروتئین کمک نماید.
پژوهشگران	حمید حاتمی ملکی (نفر چهارم)، زهرا عبدالهی (نفر سوم)، عادل جوادی (نفر دوم)، عزت اله اسفندیاری (نفر اول)