مشخصات پژوهش

عنوان	اثر الیسیتورهای قارچی و مخمری بر تولید تروپان آلکالوئیدهای گیاه بذرالبنج در شرایط کشت درون شیشه
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آنزیم آنتی اکسیدان، اسکوپولامین، الیسیتور قارچی، بذرالبنج، هیوسیامین
چکیده	گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger) گیاه علفی و چند ساله از خانواده سیب زمینی بوده که مانند دیگر گیاهان این خانواده نظیر شابیزک و تاتوره، بطور انحصاری تروپان آلکالوئیدهای دارویی هیوسیامین و اسکوپولامین را تولید می کند. این ترکیبات ارزشمند دارویی، دارای اثرات آنتی کولینرژیک بوده و مهارکننده رقابتی استیل کولین، ضد اسپاسم و آرام بخش می باشند. یکی از راهکارهای مقرون به صرفه جهت افزایش تولید ترکیبات موثره در گیاهان دارویی، استفاده از الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی می­باشد. در این پژوهش، اثر قارچ Piriformospora indica و مخمر Yarrowia lipolytica بر میزان رشد و تولید تروپان آلکالوئیدهای دارویی و فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های بذرالبنج، به مدت دو هفته در محیط کشت حاوی قارچ و مخمر قرار داده شدند. نتایج افزایش میزان وزن­ تر و فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز در گیاهچه­های تیمار شده با قارچ و مخمر نسبت به گیاهچه­های شاهد را نشان داد. میزان هیوسیامین در اندام هوایی و میزان اسکوپولامین هم در ریشه و هم در اندام هوایی گیاهچه­های تیمار شده با قارچ اندوفیت نسبت به گیاهچه های شاهد افزایش معنی دار یافت. همچنین میزان اسکوپولامین در ریشه و بخصوص اندام هوایی گیاهچه­های تیمار شده با مخمر، بطور قابل توجهی در مقایسه با گیاهچه­های شاهد افزایش نشان داد. بنابراین، قارچ P. indica و مخمر Y. lipolytica، می­توانند بعنوان الیسیتور زیستی مناسب، جهت افزایش میزان متابولیت­های ثانویه دارویی و زیست­توده در گیاه بذرالبنج مورد استفاده قرار گیرند.
پژوهشگران	فرشاد درویشی هرزویلی (نفر چهارم)، احمد آقایی (نفر سوم)، نفیسه لعلی (نفر دوم)، صالح شهابی وند (نفر اول)