مشخصات پژوهش

عنوان	مکان یابی بهینه نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی با استفاده از RS و GIS (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	انرژی خورشیدی، نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی، مکان یابی، تئوری کاتاستروف، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استان آذربایجان شرقی.
چکیده	به دلیل پایان پذیر بودن و مسائل زیست محیطی مرتبط با سوخت های فسیلی استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به طور فزاینده ای در حال گسترش است. در این میان، انرژی خورشیدی به دلایل مبرهن توجهات بیشتری را به خود جلب نموده است. کشور ما جزو کشورهایی به شمار می رود که از پتانسیل های زیادی در رابطه با بهره برداری از انرژی خورشیدی برخوردار است و ضروری است که قدم های موثری در این خصوص برداشته شود. مکان یابی سایت های بهینه برای استقرار نیروگاه های خورشیدی یکی از نخستین و اساسی ترین مراحل مرتبط با بهره برداری از انرژی خورشیدی به شمار می رود. در پژوهش حاضر به مکان یابی بهینه نیروگاه های فتوولتائیک (PV) خورشیدی در سطح استان آذربایجان شرقی پرداخته می شود. در راستای اهداف تحقیق از 17 متغیر محیطی- انسانی استفاده به عمل آمد. متغیرها در قالب چهار گروه عوامل اقلیمی، عوامل ژئومورفولوژیکی، عوامل زیست محیطی و عوامل دسترسی- اقتصادی سازمان دهی شدند. به منظور ترکیب و یکپارچه نمودن متغیرهای مذکور از مدل مبتنی بر تئوری کاتاستروف در بستر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بهره گرفته شد. در چارچوب این رویکرد اهمیت نسبی و وزن معیارها براساس مکانیسم درونی سیستم کاتاستروف محاسبه شده و بدین ترتیب ذهن گرایی و عدم قطعیت های مرتبط با فرایند تصمیم گیری تا حد زیادی کاهش پیدا می کند. نتایج بیانگر کارایی بالای روش شناسی مورد استفاده در فرایند مکان یابی نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی می باشد. در این رابطه در یک چارچوب منطقی متغیرهای محیطی-انسانی موثر بر مکان یابی بهینه نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی ترکیب شده و سایت-های ایده آل برای احداث این گونه نیروگاه ها توسط سیستم کاتاستروف شناسایی شدند. در این زمینه پنج سایت بهینه برای احداث نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی در سطح استان آذربایجان شرقی شناسایی شدند. این سایت-ها در نوار غربی استان و در محدوده شهرستان های ملکان، بناب، عجب شیر، شبستر و تبریز واقع شده اند. در این سایت ها از نظر بسیاری از متغیرهای محیطی- انسانی شرایطی ایده آل برای احداث نیروگاه های فتوولتائیک خورشیدی برقرار است که ازجمله می توان به دریافت مناسب انرژی خورشیدی، ساعات آفتابی بالا، رطوبت نسبی پایین، شیب مطلوب، پوشش گیاهی ضعیف، دوری از مناطق حفاظت شده، نزدیکی به کانون های جمعیتی استان، دسترسی عالی به جاده ها و
پژوهشگران	منصور خیری زاده (همکار)، مرضیه اسمعیل پور (نفر اول)