|
چکیده
|
حمد و سپاس خدای را که از تاریکی های جهل و نادانی به سوی چشمه های جوشان علم و دانش رهنمونمان گشت و به ما توفیق خدمت عطا نمود تا به پاس این نعمت و به اقتضای فرصت، دانسته ها و داشته های خویش را به طالبان علم و معرفت ارزانی داریم. کتاب حاضر در برگیرنده یکی از پرکاربردترین تکنیک های بیوتکنولوژی با عنوان RNAi (RNA interference) می باشد که در شاخه های ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک کاربرد دارد. ابداع و معرفی چنین تکنیک هایی سبب شده که پنجره امیدبخشی به روی بشر گشوده شود تا بتواند آینده تولید محصولات مختلف را دستخوش تحول نماید. از نظر تاریخی کشف تداخل RNA (RNAi)، حاصل نتایج غیر منتظره از آزمایشاتی بود که توسط گیاه شناسان آمریکایی و هلندی انجام شد. هدف، تولید گل های اطلسی بود که رنگ گلبرگ در آنها بهبود یافته باشد. برای رسیدن به این هدف، کپی های اضافه تری از ژن کُد کننده رنگ دانه به گیاه وارد شد، ولی دانشمندان در کمال تعجب مشاهده کردند که اغلب اطلسی ها که انتظار می رفت ارغوانی تیره یا قرمز تیره باشند، کاملاً سفید یا تا حدودی سفید بودند. آنها با بررسی های دقیق تر، متوجه شدند که هر دو نوع ژن، ژن گیاه و ژن ارائه شده به آن، خاموش شده اند. بعدها این پدیده در گستره وسیعی از موجودات زنده، از جمله جانوران، جلبک ها و قارچ ها شناسایی شد. عملکرد بسیار اختصاصی تداخل RNA در خاموش کردن ژن خاص با توالی خاص، کارایی بسیار بالا، قابلیت کاربرد در مراحل پیشرفته رشد و امکان انتقال خاموشی ژن به نسل بعد، از جمله مزایای به کارگیری این روش است. از این پدیده در علوم مختلفی همچون ژنتیک برای تعیین عملکرد ژن ها و یا مسیرهای شیمیایی، در پزشکی برای درمان بیماری های ویروسی، سرطان ها و بیماری های عصبی و در کشاورزی برای تولید واریته های گیاهی مقاوم به بیماری ها ستفاده می شود. خاموشی ژن ها با استفاده از RNAi، اخیرا به عنوان یک تکنیک آزمایشگاهی موفق در تعیین عملکرد و کنترل بیان ژن ها به کار می رود و طیف وسیعی از کاربردها را در بیولوژی مولکولی و ژن درمانی فراهم کرده است. RNAi یک روش سرکوب بیان ژن می باشد که در این راستا از یکRNA دو رشته ای 23-21 نوکلئوتیدی به نام siRNA (Small Interfering RNA)، استفاده می شود. این RNA ها با اثر گذاری بر روی mRNA هدف، نقش مهمی در تنظیم رونویسی، خاموشی ژن ها و دمتیلاسیون DNA دارند و
|