مشخصات پژوهش

عنوان	تأثیر تغییر کاربری اراضی بر برخی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	پایداری خاکدانه، تنفس خاک، جرم مخصوص ظاهری، جنگل، کربن آلی، مرتع.
چکیده	امروزه مناطق گستردهای از جنگلها به اراضی کشاورزی تغییر کاربری داده است و تغییر کاربری اراضی از عوامل مهم کاهشدهنده کیفیت خاک میباشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی از جنگل و مرتع به کشاورزی بر برخی از ویژگیهای خاک در منطقه سراب بادیه )استان کرمانشاه( است. نمونهبرداری در سال 1398 و از نقاط هم شیب و همسان در قالب طرح آشیانهای صورت گرفت. برای این منظور 4 منطقه در نزدیکی هم که دارای چشمانداز یکسان و شامل 3 کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی بودند و همچنین 2 عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتری در نظر گرفته شدند. از هر عمق در کاربریهای مختلف نمونههای مرکب تهیه شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، ویژگیهای مهم خاک بر اساس روشهای استاندارد اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که بر اثر تغییر کاربری اراضی در بین ویژگیهای فیزیکی خاک میانگین وزنی قطر خاکدانهها بیش از سایر ویژگیهای فیزیکی خاک تحت تأثیر قرار گرفت؛ بهنحویکه با تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی در الیه زیرین خاک )20-40 سانتی متری( به میزان 04/51 درصد کاهش یافت. در بین ویژگیهای شیمیایی خاک کربن آلی و نیتروژن کل با 95/52 درصد کاهش در الیه سطحی خاک )0-20 سانتیمتری(، بیشترین تغییرپذیری را در اثر تغییر کاربری از جنگل به مرتع داشتند. ضریب متابولیکی به تغییر کاربری اراضی حساس بود؛ بهنحویکه مقدار آن با تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی به میزان 92/92 درصد در الیه زیرین خاک )40-20 سانتیمتری( کاهش یافت. این ویژگیها )میانگین وزنی قطر خاکدانهها، کربن آلی، نیتروژن کل و ضریب متابولیکی( به تغییر شرایط مدیریتی در سطح مزرعه حساسیت باالیی دارند بنابراین میتوان از این ویژگیها برای پایش کیفیت خاک استفاده نمود.
پژوهشگران	ناهید حیدری (نفر اول)، سید بهمن موسوی (نفر دوم)، علی بهشتی آل آقا (نفر سوم)، فاطمه رخش (نفر چهارم)، اسماعیل کریمی (نفر پنجم)