مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی فیزیولوژیکی و گزینش مقدماتی خویشاوندان وحشی یکساله نخود تحت تنش سرما
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	نخود، خویشاوند وحشی، تحمل به سرما، گزینش
چکیده	به منظور ارزیابی و مطالعه پاسخ فیزیولوژیکی و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به سرما در خویشاوندان وحشی نخود و ارقام جدید نخود پروژه ای در دو سال زراعی تحت تنش سرما انجام شد. در سال اول 24 ژنوتیپ وحشی نخود به همراه رقم شاهد متحمل آنا و حساس ILC533 بصورت بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در فصل پاییز 98-1397، در مزرعه کشت شده و از نظر تحمل به سرما در مزرعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در سال دوم، ژنوتیپ های انتخابی از سال اول به همراه ارقام شاهد در اتاقک رشد کشت شده و در سه سطح دمایی 22 (بعنوان شاهد)، 4 و 4- درجه سانتیگراد نمونه برداری انجام و از لحاظ یکسری صفات فیزیولوژکی ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی مزرعه ای در سال اول نشان داد از بین 24 ژنوتیپ وحشی مورد بررسی سه ژنوتیپ حساس، یازده ژنوتیپ متحمل و ده ژنوتیپ مقاوم به تنش سرما شناخته شدند. نتایج مربوط به مطالعه چهار ژنوتیپ انتخابی از آزمایش سال اول نشان دهنده کاهش معنی دار محتوی کلروفیل a، b، کل و کارتنوئید و کاهش فعالیت برخی از آنزیم-های آنتی اکسیدان در تنش 4- درجه سانتی گراد مخصوصا در ژنوتیپ حساس (شاهد) بود. در زمان-های وقوع تنش (22، 4 و 4- درجه سانتی گراد) عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm) ژنوتیپ های نخود به ترتیب 79/0، 64/0 و 51/0 بود که این بیانگر تاثیر تنش دماهای پایین بر پارامتر Fv/Fm مخصوصا در دمای 4- درجه سانتی گراد نسبت به بقیه تیمارها است. همچنین نتایج نشان داد در تنش دمایی 4-، ژنوتیپILWC109 دارای عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو (Fv/Fm) بیشتری نسبت به بقیه ژنوتیپ ها است و تحت تاثیر کمتر تنش دماهای پایین بود.
پژوهشگران	امین عباسی (نفر چهارم)، همایون کانونی (نفر سوم)، رامین لطفی (نفر دوم)، حمید حسنیان خشرو (نفر اول)