مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی تحمل به تنش شوری در بین ژنوتیپ های پرمحصول خلر زراعی (Lathyrus sativus)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	تجزیه کلاستر، تجزیه به مولفه های اصلی، عملکرد علوفه
چکیده	چکیده سابقه و هدف خلر (Lathyrus sativus L.)، یک گیاه علوفه ای یکساله متعلق به خانواده Fabaceae است که برای مصارف غذایی و دامی کشت می شود. جنس لاتیروس مجموعه ای از 187 گونه و زیرگونه است که برای اهداف دانه ای و علوفه ای کشت می شوند. تقاضای جهانی برای پروتئین لگوم ها برای تغذیه حیوانات در حال افزایش است. خلر جایگزین خوبی برای سیستم های کشت در اراضی و محیط های حاشیه ای خواهد بود. این گیاه، به تنش های غیرزیستی گوناگون به طور نسبی متحمل است که آن را به یک گزینه قابل اعتماد برای توسعه کشت در مناطق نیمه خشک جهان تبدیل می کند که پیش بینی خشکسالی در آن مناطق به دلیل تغییرات آب و هوایی دور از انتظار نیست. مواد و روش ها آزمایش در آزمایشگاه و مزرعه پژوهشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه انجام شد. ژنوتیپ ها از موسسه ایکاردا به همراه رقم بومی تهیه شدند و به منظور ارزیابی ژنوتیپ های پرمحصول خلر از نظر تحمل به شوری، تعداد 25 ژنوتیپ به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار داخل گلدان مورد مطالعه قرار گرفتند. تیمارهای شوری در چهار سطح صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار نمک NaCl اعمال شد. صفات مختلف گیاهچه ای و زراعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها اختلاف بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در اکثر صفات معنی دار بود. با افزایش سطوح شوری، صفات زراعی ارتفاع بوته، وزن تر شاخساره، تعداد شاخه، وزن خشک شاخساره، عرض برگ، تعداد برگ، محل شاخه اولی و همچنین در گیاهچه صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه کاهش یافتند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر اساس میانگین استاندارد شده صفات زراعی با استفاده از روش وارد و توان دوم فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ های مورد مطالعه را به سه خوشه تقسیم بندی کرد. خوشه اول شامل ژنوتیپ های شماره 19 و 20 بود. خوشه دوم ژنوتیپ های شماره 24، 25، 8، 16، 10، 2 و 5 را در برداشت و در نهایت، خوشه سوم نیز در برگیرنده ژنوتیپ های شماره 3، 6، 1، 7، 23، 15، 4، 22، 18، 14، 13، 12، 11، 21، 9 و 17 بود. همچنین در تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس صفات زراعی، سه مؤلفه اصلی اول، 25/70 درصد از تنوع را توجیه کردند که براساس نتایج بدست آمده، مؤلفه اول به عنوان مؤلفه عملکرد دانه و مؤلفه دوم به عنوان تعداد برگ نام گذاری گردید. ا
پژوهشگران	سید ارسلان اسدی (نفر اول)، علیرضا پورمحمد (نفر دوم)