مشخصات پژوهش

عنوان	کارایی درمان پذیرش و تعهد بر افزایش عشق و کاهش تمایل به طلاق در بین زوجین آشفته متقاضی طلاق
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	درمان پذیرش و تعهد، عشق، تمایل به طلاق، سازگاری زناشویی، تعهد زناشویی
چکیده	با وجود توجهات پژوهشی نسبتا زیاد به اثربخشی درمان پذیرش و تعهد (ACT) بر مشکلات مختلف روانشناختی، پژوهشهای چندانی در زمینه کارآیی این درمان بر آشفتگی و ناسازگاری زوجین و طلاق نشده است. بنابراین به منظور بررسی کارآیی درمان پذیرش و تعهد بر متغیرهای مربوط به روابط زناشویی مثل تعهد و سازگاری زناشویی و همچنین بهبود عشق و کاهش تمایل به طلاق، در قالب طرح تک‌آزمودنی با خط پایه، سه زوج آشفته و متقاضی طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره طلاق شهر تبریز پس از غربالگری با پرسشنامه و مصاحبه بالینی از بین متقاضیان طلاق انتخاب شده و وارد مطالعه شدند. تغییرات مربوط به متغیرهای پژوهش در مرحله خط پایه، مداخله و یک هفته بعد از درمان با استفاده از پرسشنامه سیاهه ابعاد تعهد زناشویی (DCI؛ آدام و جونز، 1997)، مقیاس سازگاری زناشویی (DAS؛ اسپانیر، 1976)، سیاهه عشق روانشناختی سوروکین (SPSLI؛ دآمبروسیو و فائول، 2013) و مقیاس تمایل به طلاق (DTS؛ روزبالت، جانسون و مورو، 1986) ارزیابی شدند. شرکت‌کنندگان به صورت انفرادی در یک مداخله 12 هفته ای درمان پذیرش و تعهد شرکت کردند، ولی در نهایت به دلیل ناقص بودن داده های مربوط به مردان، فقط داده های سه شرکت کننده زن مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل از از ارزیابی‌ها به عنوان نقاط داده تعریف و برای تجزیه و تحلیل آنها از ترسیم دیداری، شاخص درصد بهبودی (IP)، شاخص درصد داده‌های ناهمپوش (PND)، اندازه اثر (d2) و تفاوت استاندارد میانگین (SMD) استفاده شد. نتایج ترسیم دیداری حاکی از تغییرات مطلوب در ابعاد مختلف متغیر عشق برای نفر اول و دوم بود، ولی تغییرات چندانی در شرکت کننده سوم مشاهده نشد؛ همچنین شاخص IP نفر اول و دوم حاکی از تغییر معنادار بالینی بود و شاخص PND نیز برای هر سه نفر مطلوب بود و نهایتا d2 و SMDall نیز حاکی از کارآیی مطلوب درمان بر افزایش ابعاد عشق بودند. در زمینه ابعاد تمایل به طلاق نیز نتایج ترسیم دیداری نشانگر تغییرات نسبتا مطلوب در سطح و روند تغییرات در همه ابعاد تمایل به طلاق، بویژه برای نفر اول و دوم بودند، ولی شاخص IP نشانگر فقدان تاثیر مطلوب درمان بر ابعاد تمایل به طلاق بود بوده ولی نتایج PND نشانگر تاثیر نسبتا مطلوب بوده و شاخص d2 و SMDall حاکی از اندازه اثر نسبتا بزرگ مداخله بودند. در زمینه تعهد زناشویی نتایج به دست آمده از ترسیم دیداری نشانگر تغییرات در روند و سطح داده ها بویژه برای نفر اول و دوم بودند و شاخصهای IP و PND، به استثنای نفر سوم در برخی ابعاد تعهد زناشویی متوسط و در برخی دیگر بالا بودند؛ با این حال d2 و SMDall نشانگر اندازه اثر بالا و کارآیی مطلوب درمان در زمینه تعهد زناشویی بود. نهایتا نتایج مربوط به متغیر سازگاری زناشویی نیز نشانگر این بود که شیب خط روند و سطح تغییرات در ابعاد مختلف سازگاری زناشویی، بویژه برای نفر اول و دوم، افزایشی هستند، و نتایج IP نیز همسو با آن برای شرکت کننده اول و دوم مطلوب بود، گرچه PND همه نفرات بالا بود و d2 و SMDall برای کل نمونه نشانگر اندازه اثر بالای درمان بود. این یافته ها، با وجود ضعیف بودن برخی از شاخصهای تاثیر درمان، شواهد اولیه در زمینه کارآیی بالقوه درمان پذیرش و تعهد برای مسائل و مشکلات مربوط به روابط زوجین همچون بهبود و افزایش عشق، سازگاری زناشویی، تعهد زناشویی و کاهش تمایل به طلاق بویژه در بین زنان فراهم می کنند.
پژوهشگران	عیسی حکمتی (نفر اول)، حامد عبدالله پور رنجبر (نفر دوم)، لیدا محمدپور صدیق (نفر سوم)، مهمت اسکین (نفر چهارم)