عنوان	آینده‌پژوهی منازعات آبی بین ترکیه و عراق
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آینده‌پژوهی، دجله و فرات، عراق، ترکیه، منازعه
چکیده	ﻳﻜﻲ از حوضه‌هایی آبی ﻛﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻗﺮار دارد، ﺣﻮﺿۀ رودﻫﺎی ﻓﺮات و دﺟﻠﻪ اﺳﺖ. در حال حاضر منازعه بر سر بهره‌برداری از منابع آبی دجله و فرات، به یکی از مهم‌ترین منازعات بین ترکیه و عراق تبدیل شده است. بر همین اساس، مقالۀ حاضر سعی دارد به سه سؤال اساسی در این زمینه پاسخ دهد: مهم‌ترین پیشران‌های کلیدی منازعه بر سر این منابع آبی بین ترکیه و عراق کدام‌اند؟ سناریوهای محتمل منازعه بر سر منابع مشترک بین ترکیه و عراق کدام‌اند؟ و استراتژی‌های بهینۀ مدیریت این منازعه کدام اند؟ این مقاله از نوع تحقیقات کاربردی است و ماهیت و روش آن، آینده‌پژوهی است که با تکیه بر تکنیک های تحلیل اثرات متقاطع و سناریونویسی صورت گرفته است. برای پاسخ به سؤالات تحقیق، ابتدا پیشران‌های منازعات آبی با مراجعه به متخصصان این حوزه شناسایی شده و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم‌افزار میک مک مورد تحلیل قرار گرفته است و سپس، سناریوهای قوی با استفاده از نرم‌افزار سناریوویزارد مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد، از میان 189 وضعیت موجود در صفحۀ سناریو، 28 مورد بیانگر وضعیت بحرانی، 93 مورد ایستا و 68 مورد مطلوب هستند. با این شرایط، بخش مهمی از صفحۀ سناریو به وضعیت‌های ایستا و بحرانی اختصاص دارد. درنهایت با توجه به محتمل ترین سناریوهای مربوط به منازعات آبی بین عراق و ترکیه، راهبردهایی برای رفع علل این منازعه ارائه شده است.
پژوهشگران	عبدالکریم ابراهیم حسین (نفر اول)، علی ولیقلی زاده (نفر دوم)، مهدی کریمی (نفر سوم)