عنوان	تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی و عصاره جلبک دریایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی شاخص های فیزیولوژیکی نخود زراعی دیم )رقم سعید(
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	وزن صددانه، درصد پروتئین، محتوای قند محلول، عصاره جلبک اسپیرولینا، تعداد غلاف در بوته، Cicer arietinum
چکیده	مقدمه و اهداف: این پژوهش بهمنظور بررسی عملکرد دانه، اجزای عملکرد، درصد پروتئین و برخی شاخصهای فیزیولوژیکی نخود زراعی )رقم سعید( تحت تأثیر کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی و عصاره جلبک دریایی انجام شد. مواد و روشها: آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و طی دو سال زارعی )1389 و 1388( بهصورت مزرعهای در شهرستان اشنویه استان آذربایجان غربی انجام شد. عامل اول کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی شامل: شاهد )عدم کاربرد کود(، مصرف خاکی کود زیستی فسفات بارور،2 کود شیمیایی آمونیوم فسفات، 05 درصد کود شیمیایی + 05 درصد کود زیستی و155 درصد کود شیمیایی + 155 درصد کود زیستی و عامل دوم محلولپاشی عصاره جلبک دریایی در سه سطح شاهد، کاربرد قبل از مرحله گلدهی و کاربرد بعد از مرحله گلدهی بود. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد ساقههای فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، محتوای کلروفیل b+a، محتوای کارتنوئید، محتوای قند محلول و درصد پروتئین دانه بود. یافته ها: نتایج نشان داد کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی تأثیر مثبتی بر بهبود صفات رشدی نخود داشت بهطوری که کاربرد ترکیبی کودهای زیستی و شیمیایی بیشترین افزایش را بر تعداد غلاف و تعداد دانه در هر بوته داشتند. کاربرد عصاره جلبک دریایی قبل از شروع گلدهی و یا بعد از گلدهی در مقایسه با شاهد باعث افزایش معنیدار تعداد دانه و غلاف در بوته و وزن صد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه در سال اول )133/7 گرم در مترمربع( تحت تیمار ترکیبی کودهای زیستی و شیمیایی )05 05:( همراه با کاربرد عصاره جلبک دریایی قبل از مرحله گلدهی و در طی سال دوم )148/5 گرم در مترمربع( تحت تیمار ترکیبی )155:155( توأم با کاربرد عصاره جلبک دریایی قبل از مرحله گلدهی بهدست آمد. بیشترین محتوای قند محلول با کاربرد ترکیبی کود زیستی و کود شیمیایی در شرایط محلولپاشی عصاره جلبک در مرحله قبل یا بعد از گلدهی بهدست آمد. درصد پروتئین دانه نخود در سال اول با کاربرد جداگانه و یا ترکیبی کودهای زیستی و شیمیایی نسبت به شاهد افزایش معنیدار نشان داد و در سال دوم با کاربرد کودهای شیمیایی و یا ترکیبی بیشترین افزایش را نشان داد. غلظت کلروفیل b+a با کاربرد عصاره جلبک دریایی بعد از مرحله گلدهی افزایش معنیدار نشان داد و غلظت تأثیر کاربرد کودهای زیستی، شیمیایی و عصاره جلبک دریایی بر عملکرد...، 5 کارتنوئید در هردو سال با کاربرد ترکیبی کودهای زیستی و شیمیایی و یا کاربرد 155 درصد کود شیمیایی همراه با محلولپاشی عصاره جلبک دریایی بعد از گلدهی بیشترین افزایشها را نشان داد. نتیجه گیری: کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بهویژه کاربرد ترکیبی آنها توأم با محلولپاشی عصاره جلبک دریایی میتواند در افزایش عملکرد کمی و کیفی نخود در شرایط دیم مؤثر باشد. از سوی دیگر حذف یا کاهش مصرف نهادههای شیمیایی و جایگزینی آنها با کودهای زیستی و محرکهای رشد مانند عصاره جلبک دریایی را میتوان گامی مهم در جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار بهویژه در شرایط دیم در نظر گرفت.
پژوهشگران	هدایت عبدولی (نفر اول)، یوسف نصیری (نفر دوم)، محسن جان محمدی (نفر سوم)، مجتبی نورآئین (نفر چهارم)