عنوان	‌ارزیابی کاربرد اسید آمینه بر عملکرد کمی و کیفی و برخی شاخص های فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو تحت تأثیر کودهای آلی و شیمیایی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	عملکرد اسانس، فنیل آلانین، کود آلی، گرانیل استات، محتوای پروتئین، محرک های زیستی.
چکیده	بادرشبو با نام علمیDracocephalum moldavica L. از گیاهان دارویی تیره نعناعیان است که در تعدادی از دارونامه‌ها به‌عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است. مدیریت تغذیه‌ی گیاهی نقش مهمی در افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول گیاهان دارویی دارد. در این راستا، پژوهشی طی دو فصل زارعی (1396 و 1397) در شرایط مزرعه‌ای به‌منظور بررسی کاربرد فنیل آلانین و منابع مختلف کودهای آلی بر رشد، عملکرد و تولید اسانس بادرشبو انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه-ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه مراغه انجام شد. کاربرد منابع مختلف کود در چهار سطح شیمیایی، کود مرغی، کمپوست زباله‌ی شهری و ورمی‌کمپوست به‌عنوان عامل اول و محلول‌پاشی فنیل آلانین در چهار سطح (0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار) به‌عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که ویژگی های رشد در بادرشبو تحت تأثیر محلول پاشی با دوزهای بالاتر فنیل آلانین (50 و 100 میلی مولار) به طور قابل توجهی بهبود یافت. بیشترین عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس برای گیاهان تیمار شده با کمپوست زباله شهری و ورمی‌کمپوست در مقایسه با گیاهان تیمار شده با کود شیمیایی و کود مرغی مشاهده شد. کاربرد 50 و یا 100میلی مولار ال فنیل آلانین همراه با ورمی‌کمپوست در سال اول بیشترین عملکرد ماده خشک (481/531 گرم در متر مربع) را ایجاد کرد. بیشترین درصد اسانس تحت غلظت 150 میلی مولار فنیل آلانین + کود شیمیایی (58/0 درصد) و 50 میلی مولار فنیل آلانین + ورمی‌کمپوست (55/0 درصد) در سال اول مشاهده شد. نتایج نشان داد که 29 ترکیب در اسانس بادرشبو شناسایی شد که ترکیبات اصلی عبارت بودند از گرانیل استات (7/44-7/31 درصد)، گرانیال (2/26-26/19 درصد)، نرال (1/18-9/13)، گرانیول (4/9-1/7 درصد)، نریل استات (1/3-2 درصد) و 1و8- سینوئل (3/2-2/1درصد). بیشترین مقدار گرانیل استات با محلول پاشی 50 میلی‌مولار فنیل آلانین تحت کاربرد کود مرغی و کمترین مقدار آن در گیاهان تیمار شده با 150 میلی‌مولار فنیل آلانین تحت کاربرد کودهای شیمیایی به‌دست آمد. محتوای گرانیال با کاربرد 150 میلی‌مولار فنیل آلانین + کود شیمیایی به بالاترین مقدار رسید و کمترین مقدار در تیمار 50 میلی‌مولار فنیل آلانین + کاربرد کود مرغی مشاهده شد. بیشترین محتوای کلروفیل کل با کاربرد 100 میلی‌مولار اسید آمینه فنیل‌آلانین + کمپوست زباله شهری در سال دوم به‌دست آمد. بیشترین محتوای کارتنوئید برگ با کاربرد ورمی‌کمپوست + محلول‌پاشی با آب مقطر و کاربرد کمپوست زباله شهری + محلول‌پاشی 150 میلی‌مولار اسیدآمینه‌ی فنیل‌آلانین در سال اول به‌دست آمد. بیشترین محتوای پروتئین برگ به‌ترتیب با کاربرد ورمی‌کمپوست + محلول‌پاشی 150 میلی‌مولار اسیدآمینه‌ی فنیل‌آلانین، کاربرد کود مرغی + محلول‌پاشی 50 میلی‌مولار اسیدآمینه‌ی فنیل‌آلانین و کاربرد کمپوست پسماند شهری + محلول‌پاشی 150 میلی‌مولار اسیدآمینه‌ی فنیل‌آلانین بدون اختلاف معنی‌دار با همدیگر در سال اول به‌دست آمد. بیشترین محتوای کربوهیدرات محلول مربوط به محلول‌پاشی با آب مقطر و کمترین آن مربوط به غلظت 100 میلی‌مولار اسیدآمینه‌ی فنیل‌آلانین در سال اول بود. به طور کلی، کوددهی با کودهای آلی و فنیل آلانین می تواند باعث بهبود ویژگی‌های رشدی و افزایش ماده خشک و تولید اسانس بادرشبو گردد.
پژوهشگران	یوسف نصیری (استاد راهنما)، محمدرضا مرشدلو (استاد مشاور)، فرزاد رسولی (استاد مشاور)، لیلا پیراحمدی (دانشجو)، روح الله امینی (داور)