محمدرضا مرشدلو

شرایط پس از برداشت تأثیر بسزایی در کمّیت و کیفیت متابولیتهای ثانویه گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر زمانهای مختلف انبارمانی )صفر، دو، چهار و شش ماه( و نوع بستهبندی )کرافت، پلیاتیلن، پلیپروپیلن و بدون بستهبندی( بر محتوای اسانس، نوع و میزان ترکیبهای اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی عصاره میوه رازیانه ).Mill vulgare Foeniculum) ارزیابی شد. اسانسگیری به روش تقطیر با آب به مدت سه ساعت و عصارهگیری توسط سوکسله با استفاده از حالل متانول انجام شد. اسانسها توسط FID-GC و MS-GC آنالیز شدند. بهطورکلی، افزایش زمان انبارمانی موجب کاهش میزان اسانس رازیانه گردید )بهاستثنای بستهبندی کرافت( و میزان این کاهش با توجه به نوع بستهبندی متفاوت بود. بیشترین )22/8 %حجمی/وزنی( و کمترین )3/1 %حجمی/وزنی( میزان اسانس بهترتیب از میوههای دو ماه انبار شده با بستهبندی پلیاتیلن و میوههای شش ماه انبار شده بدون بستهبندی بدست آمد. تعداد، نوع و میزان ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس تحت تأثیر زمان انبارمانی و نوع بستهبندی قرار گرفت. بیشترین میزان ای-آنتول )3/52 )%در اسانس میوههای شش ماه انبار شده بدون بستهبندی و کمترین میزان آن )34/34 )%در اسانس میوههای انبار نشده مشاهده شد. میزان فنول و فعالیت ضداکسایشی با افزایش زمان انبارمانی کاهش یافت، ولی در زمانهای مختلف انبارمانی، تأثیر نوع بستهبندیها متفاوت بود. بهطورکلی، براساس میزان اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی، انبارمانی رازیانه توصیه نمیگردد، ولی براساس نوع ترکیب هدف موجود در اسانس، میتوان زمانهای مختلف انبارمانی را توصیه کرد. در صورت انبار کردن محصول، براساس مجموع صفات اندازهگیری شده، بستهبندی پلیاتیلن و کرافت توصیه میشود.